Để làm được loại nước mắm truyền thống thơm ngon đặc trưng, người xưa thường chọn nguyên liệu cá được đánh bắt đúng mùa vụ vào thời điểm cá trưởng thành, béo mập để mang đến độ đạm nước mắm tối đa. Đồng thời, phải chọn nguồn cá tươi sạch, nguyên con, ít tạp cá và thực hiện ướp muối ngay trên thuyền sau khi đánh bắt để đảm bảo tạo ra loại nước mắm hảo hạng đậm vị cá. Bên cạnh đó, cũng cần chọn lọc loại muối ủ cá ít tạp chất và có độ kết tinh cao. Trước khi thực hiện ủ chượp cá, nên để muối lưu kho trong khoảng 1 năm để giảm bớt ion gốc kim loại – nguyên nhân gây ra vị chát đắng, nóng cổ của nước mắm.
Để làm được loại nước mắm truyền thống thơm ngon đặc trưng, người xưa thường chọn nguyên liệu cá được đánh bắt đúng mùa vụ vào thời điểm cá trưởng thành, béo mập để mang đến độ đạm nước mắm tối đa. Đồng thời, phải chọn nguồn cá tươi sạch, nguyên con, ít tạp cá và thực hiện ướp muối ngay trên thuyền sau khi đánh bắt để đảm bảo tạo ra loại nước mắm hảo hạng đậm vị cá. Bên cạnh đó, cũng cần chọn lọc loại muối ủ cá ít tạp chất và có độ kết tinh cao. Trước khi thực hiện ủ chượp cá, nên để muối lưu kho trong khoảng 1 năm để giảm bớt ion gốc kim loại – nguyên nhân gây ra vị chát đắng, nóng cổ của nước mắm.
Nước trên Trái Đất xuất hiện ngay từ trong quá trình hình thành hành tinh, hoặc có nguồn gốc từ sao chổi và các tiểu hành tinh chứa băng đá va chạm với Trái Đất.
Đại dương trên Trái đất chứa khoảng 3,5% thành phần là muối. Phần lớn lượng muối này bắt nguồn từ đất liền bao quanh chúng ta.
Đại dương trên Trái đất chứa khoảng 3,5% thành phần là muối. Ảnh: Thinkstock
Đại dương bao phủ hầu hết toàn bộ bề mặt Trái Đất. Lượng muối NaCl hòa tan làm tăng 3,5 % trọng lượng nước trong tất cả các đại dương. Nếu loại bỏ muối ra khỏi nước, chúng ra sẽ thu được khoảng 50 triệu tỷ tấn muối, tạo thành một lớp muối dày 153 mét bao phủ xung quanh Trái Đất, tương đương chiều cao của tòa nhà 40 tầng.
Nguồn gốc của muối một phần xuất phát từ miệng núi lửa hoặc đá trên đáy biển. Tuy nhiên, phần lớn muối có nguồn gốc trên đất liền. Để có thể hiểu rõ hơn, chúng ta xem xét chu trình của nước trong tự nhiên.
Nước ngọt từ những cơn mưa không ở dạng tinh khiết 100%. Nó hòa tan CO2 (một chất có tính axit nhẹ) trong khí quyển trên đường rơi xuống mặt đất. Sau đó, nước mưa chảy trên mặt đất để tiếp cận với đường thoát nước trong khu vực. Tính axit của nước mưa phá vỡ đá, thu giữ ion trong đá và mang chúng ra biển. Khoảng 90% các ion này là natri hoặc clo. Hai loại ion này kết hợp với nhau tạo thành muối.
Nước ngọt chảy tới đại dương bị bốc hơi, tạo thành những đám mây. Tuy nhiên, natri, clo và nhiều ion khác vẫn ở lại. Chúng tích lũy theo thời gian, hình thành nên vị mặn đặc trưng của nước biển. Miệng phun thủy nhiệt dưới đáy đại dương tiếp tục bổ sung thêm nhiều khoáng chất hòa tan (bao gồm cả natri và clo) đóng góp vào độ mặn tự nhiên của biển.
Lượng muối tích tụ ở các dòng sông rất nhỏ, ít hơn 1/200 lượng natri clorua tồn tại trong nước biển. Độ mặn của nước biển cũng khác nhau trên khắp Trái Đất. Ở vùng cực, nước biển không mặn bằng những nơi khác vì chúng được băng tan hòa loãng. Ở vùng nhiệt đới, nhiệt độ cao làm nước bốc hơi mạnh, khiến nước biển mặn hơn.
Lê Hùng (theo BBC/How stuff works)
Hiện tại, một nghiên cứu mới đưa ra giả thuyết rằng nước có thể đã được mang đến hành tinh của chúng ta từ các sao Chổi cổ đại vào hàng triệu năm trước.
Nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Thiên văn học và Vật lý thiên văn đã nhìn vào dữ liệu từ Đài quan sát Thiên văn Hồng ngoại ở tầng bình lưu của NASA (SOFIA) và thấy rằng có những điểm tương đồng giữa nước có trên sao Chổi Wirtanen và nước trên Trái đất.
Trong tuyên bố, tác giả chính của nghiên cứu, Darek Lis, nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Động cơ phản lực của NASA cho biết: “Chúng tôi đã xác định được một hồ chứa nước lớn giống như nước trên Trái đất nằm ở ngoài cùng của Hệ Mặt trời.
Nước rất quan trọng cho sự phát triển của sự sống như chúng ta đã biết. Chúng tôi không chỉ muốn hiểu nước đã được đưa đến Trái đất như thế nào mà còn tìm hiểu xem liệu quá trình này có thể xảy ra trong các hệ thống hành tinh khác hay không?”.
SOFIA là một phòng thí nghiệm của NASA tọa lạc trên một chiếc máy bay phản lực Boeing 747SP đã được sửa đổi để có thể mang theo một kính viễn vọng đường kính 106 inch. Nó được quản lý bởi Trung tâm Nghiên cứu Ames của NASA và là một dự án chung giữa NASA và Trung tâm Hàng không vũ trụ Đức, DLR.
Đồng tác giả của nghiên cứu, Dominique Bockelée - Morvan, nhà khoa học tại Đài Thiên văn Paris và Trung tâm Nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp cho biết, đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu có thể liên kết tỷ lệ giữa nước nặng và thường của tất cả các sao Chổi tới một yếu tố duy nhất trên một hành tinh nào đó.
Còn có tên gọi là 46P, sao Chổi Wirtanen được nhà thiên văn học người Mỹ Carl Wirtanen phát hiện vào tháng 1/1948. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong nước tồn tại nước nặng có chứa thêm một neutron nằm bên trong một trong những nguyên tử hydro, có tên hóa học là HDO; nước thường được gọi là H2O.
Các tác giả kết luận rằng nếu sao Chổi chứa tỷ lệ các loại nước giống như đại dương của Trái đất, chúng có thể có chung nguồn gốc.
Giáo sư Bockelée-Morvan cho biết: “Chúng ta có thể cần suy nghĩ lại về cách chúng ta nghiên cứu sao Chổi vì lượng nước thoát ra từ các hạt băng dường như là chỉ số tốt hơn về tỷ lệ nước tổng thể so với nước thoát ra từ băng trên bề mặt thường thấy trên Trái đất”.
Theo điều tra, Australia đã trở thành quốc gia có đa số người nhập cư với hơn 50% người dân được sinh ra ở nước ngoài hoặc có cha/mẹ là người nhập cư.
Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, kết quả tổng điều tra dân số Australia năm 2021, được công bố ngày 28/6, cho thấy nước này đã trở thành quốc gia có đa số người nhập cư với hơn 50% người dân được sinh ra ở nước ngoài hoặc có cha/mẹ là người nhập cư.
Cuộc điều tra, do Cơ quan Thống kê Australia (ABS) thực hiện vào tháng 8/2021, chỉ ra rằng quy mô dân số của nước này đã tăng gấp đôi trong vòng 50 năm qua.
Cụ thể, kể từ năm 2017, Australia đã có thêm hơn 1 triệu cư dân mới, trong đó có 51% người có nguồn gốc nước ngoài.
Cơ cấu dân số của quốc gia này cũng có sự thay đổi đáng kể, thể hiện qua việc Ấn Độ vượt qua Trung Quốc và New Zealand trở thành một trong 3 quốc gia có số dân nhập cư vào Australia nhiều nhất trong vòng 5 năm, chỉ sau Anh.
Khoảng 220.000 người sinh ra ở Ấn Độ đã trở thành cư dân Australia tính từ năm 2016 đến 2021, trong đó người dân gốc Nepal chiếm tỷ lệ lớn thứ hai.
So với kết quả của cuộc tổng điều tra dân số hồi năm 2016, những số liệu mới nhất phản ánh 5,5 triệu người dân Australia, chiếm gần 21% dân số, sử dụng ngôn ngữ không phải là tiếng Anh tại nhà, tăng 800.000 người.
Khoảng 850.000 người không nói tốt hoặc hoàn toàn không biết tiếng Anh.
Tiếng Trung Quốc vẫn là ngôn ngữ phổ biến thứ hai tại Australia, sau tiếng Anh. Tiếp theo là tiếng Arab và tiếng Punjabi (Ấn Độ).
Cuộc tổng điều tra dân số 5 năm thực hiện một lần của Australia là thước đo quan trọng, cho thấy bức tranh đang dần thay đổi của một đất nước đa văn hóa.
Đặc biệt, cuộc điều tra mới đây nhất được xem là rất đáng chú ý, khi quốc gia lớn nhất châu Đại Dương vừa trải qua một giai đoạn tiếp nhận người nhập cư thấp nhất trong nhiều năm qua do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Với diện tích đất rộng lớn, nhưng thưa dân số, việc quản lý và mở rộng số người nhập cư là vấn đề rất quan trọng của Australia. Tuy nhiên, đây lại là vấn đề gây tranh cãi trong nội bộ các đảng phái và ngành công nghiệp Australia nhiều năm qua.
Trong năm 2021, báo cáo giữa các thế hệ do Chính phủ Australia phát hành ước tính 97.000 người dân địa phương đã ra nước ngoài sinh sống và làm việc giai đoạn 2020-2021 và dự báo khoảng 77.000 người khác sẽ rời khỏi Australia trong năm tiếp theo.
Báo cáo trên cũng dự báo tình trạng di cư ròng ra nước ngoài của nước này sẽ đạt mức 235.000 người mỗi năm vào khoảng năm 2024-2025./.
Với câu hỏi nước mắm là gì, chắc hẳn nhiều người trong chúng ta dễ dàng trả lời rằng đây là một loại gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa ăn. Quen thuộc là thế, nhưng có lẽ không phải ai cũng biết rõ nước mắm làm từ gì, có nguồn gốc từ đâu và được sản xuất ra sao. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin chi tiết về nước mắm – gia vị “quốc hồn quốc túy” của người Việt nhé!
Về phương diện khoa học, nước mắm được hình thành từ quá trình chất đạm trong thịt động vật (cá) bị thủy phân nhờ sự tác động của các loại enzym có sẵn trong ruột động vật và một số loại vi khuẩn kỵ có thể chịu được mặn. Nói một cách đơn giản hơn, nước mắm là một loại gia vị, tiết ra từ hỗn hợp cá và muối được ủ chượp trong một thời gian nhất định.
Có thể thấy, nước mắm đã trở thành nguyên liệu được sử dụng phổ biến trải dài trên mảnh đất chữ S từ nông thôn đến thành thị, từ gian bếp đơn sơ đến khang trang hiện đại. Đồng thời, nước mắm cũng là loại gia vị nước chấm được chế biến với đa dạng nguyên liệu khác nhau. Người ta có thể làm nước mắm từ các loại cá (cá cơm, cá ngừ,…) nguyên con, nội tạng cá và muối, hoặc thêm dược thảo, gia vị,…. Ngoài ra, nước mắm cũng có thể được chế biến từ các loại tôm cua, sò hến….
Nước mắm là gì? Đây là loại gia vị, nước chấm được chế biến từ quá trình ủ chượp muối và cá trong thời gian nhất định.
Nước mắm bắt nguồn từ đâu? Nhiều người mặc định cho rằng nước mắm có nguồn gốc từ Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Bởi lẽ nước mắm là loại gia vị làm nên nhiều món ăn dân tộc, gắn liền với bữa cơm gia đình của nhiều thế hệ người Việt. Dù vậy, không thể bỏ qua sự thật rằng nguồn gốc của nước mắm bắt nguồn từ Châu Âu.
Theo lịch sử được ghi chép lại, nước mắm có nguồn gốc từ thời Đế quốc La Mã (từ năm thứ 27 trước Công Nguyên). Lúc này, nước mắm có tên gọi là garum, được chế biến bằng cách ướp cá với muối rồi ủ lên men. Nhưng khác với cách làm nước mắm của người Châu Á, người La Mã chỉ dùng khoảng 15% muối (ngày nay là 50%) nhằm đảm bảo garum đậm vị và dồi dào dinh dưỡng.
Đồng thời, họ thường dùng cá ngừ, cá thu và cá mòi kết hợp với lá kinh giới và một số thảo dược khác để làm ra loại nước mắm thơm ngon và an toàn cho sức khỏe. Sau khi đế quốc La Mã sụp đổ, công thức làm nước mắm được “du nhập” vào phương Đông đến các nước trong khu vực Đông Nam Á. Đến muộn nhất là vào thế kỷ X, người Việt ta đã biết làm và dùng nước mắm.
Nước mắm có nguồn gốc từ đế quốc La Mã, sau đó được lưu truyền và biến tấu thành loại gia vị đặc trưng của ẩm thực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng.